O zaletach uprawiania aktywności fizycznej nie muszę wspominać, wszyscy wiedzą, że jest ona niezmiernie ważna, wpływa na nasze ciało fizyczne i aspekty psychiki. Wiele osób regularnie uprawia sport, bardziej lub mniej intensywnie, co jest bardzo dobrym zwyczajem. Jak medycyna chińska może wesprzeć sportowców, co możemy dodatkowo dla siebie zrobić czerpiąc z tej tradycji medycznej?
Zdrowa, zrównoważona aktywność fizyczna, dostosowana do wieku, sprawności, możliwości jest bardzo korzystna dla naszego zdrowia. Ale czy jesteśmy pewni, że potrafimy ocenić prawidłowo co nam służy, a co nie do końca? Jaki rodzaj aktywności fizycznej jest dla nas odpowiedni? Ulegamy modom, lansowanym trendom, zdobywamy doświadczenia, wyciągamy wnioski, bardziej lub mniej trafne. Nie ma cienia wątpliwości, że sport wpływa na nasze ciało, zazwyczaj bardzo korzystnie, ale czasami, jak stracimy zdrowy rozsądek, kiedy cel, który chcemy osiągnąć przysłania nam sygnały, które pokazuje ciało, można sobie poważnie zaszkodzić. Dla jednych konstytucji pływanie będzie wskazane, dla innych nie polecane, dla kogoś ćwiczenia cardio są bardziej odpowiednie niż ćwiczenia z obciążeniem. Ruch powinien być dobrany w sposób przemyślany i nie powinien za bardzo obciążać osobę ćwiczącą. Wspieranie zdrowia jest najważniejsze, łatwiej zapobiegać chorobom niż leczyć. A Qi Gong jest dobry dla wszystkich:)
Co się dzieje w organizmie w czasie intensywnych ćwiczeń?
Przede wszystkim tracimy Płyny ciała, a to niezmiernie ważny aspekt naszego organizmu, naszej fizjologii. Typowymi objawami wysuszenia Płynów ciała są sztywne, nie elastyczne mięśnie, osłabiony układ trawienny, hormonalny oraz nerwowy. Powodem tego stanu jest zazwyczaj intensywne pocenie się lub zbyt wyczerpujący wysiłek, a dodatkowo stres, przyjmowane leki lub suplementy, niewłaściwa dieta. Do typowych objawów niedoboru możemy zaliczyć – skurcze mięśni, bóle brzucha po wysiłku, nudności, drżenia ciała ze zmęczenia, zawroty głowy. Jeżeli osoba uprawiająca intensywną aktywność fizyczną zaobserwuje u siebie takie objawy to powinna szczególnie zadbać o Płyny ciała.
U sportowców szczególnie trzeba zadbać o dwa aspekty – Płyny ciała na poziomie zewnętrznym, które związane są z odpowiednim nawilżeniem i odżywieniem mięśni, ścięgien, stawów, układu nerwowego oraz z poziomem wewnętrznym, który związany jest z produkcją Płynów ciała na poziomie Żołądka.
Poziom zewnętrzny związany jest z aspektem Krwi, Qi oraz Płynów ciała.
Dbając o Krew na poziomie zewnętrznym troszczymy się o siłę mięśni. Stają się one mniej sztywne, ścięgna są bardziej elastyczne, odżywione, ciało staje się bardziej giętkie, mniej podatne na urazy sportowe i skurcze. Układ mięśniowy szybciej się regeneruje.
W niektórych sytuacjach sztywność ciała wynika z niewłaściwego odżywienia mięśni przez Krew. Dietetycznie polecam skupienie się na wzmocnieniu Krwi. W praktyce polecam zioła wzmacniające Krew na poziomie mięśni – Bai Shao Yao lub Shu Di Huang. Dobrze również działa wołowa żelatyna jako dodatek do posiłków.
*Skurcze są objawem niedoboru Krwi na poziomie mięśni, często są spotykane u sportowców, ale także osób zestresowanych, przemęczonych, z chorobami przewlekłymi, u osób starszych. Jest to objaw silnego wyczerpania Krwi.
Mamy również grupę ziół wzmacniającą Płyny ciała na poziomie układu mięśniowego, zapobiegają one drżeniom, wpływają na wytrzymałość. Niedobór Płynów ciała jest tożsamy z brakiem siły, ze zmęczeniem. O diecie wzmacniającej Płyny ciała poczytajcie tu. Z ziół można zastosować Zhi Gan Cao, Ge Gen.
Dbanie o aspekt energii Qi jest również niezmiernie ważny dla sportowców. Jest on bezpośrednio związany z Wei Qi i wpływa na prawidłową potliwość oraz odporność na czynniki atmosferyczne.
Poty po wysiłku fizycznym powinny być fizjologiczne, adekwatne do wykonanej aktywności. Brak potów nie jest dobrym objawem, świadczy o silnym braku Płynów ciała, zlewne poty też nie są pożądane, wręcz odwrotnie, mogą świadczyć o wielu zaburzeniach np. Gorącu nadmiarowemu lub niedoborowemu, niedoborze Wei Qi. Osoby, które po intensywnym poceniu wybiorą się do sauny, nasilając dodatkowo poty, szkodzą sobie z perspektywy medycyny chińskiej. Takie osoby korzystając z sauny czują się dobrze, są rozluźnione, bo ciepło rozluźnia sztywne mięśnie, sztywne z niedoboru, ale w dalszej perspektywie czują znaczne zmęczenie, osłabienie.
Dieta
Bardzo ważnym zaleceniem dla sportowców jest dbanie o stan układu trawiennego. Modnych diet jest wiele, zalecenia zmieniają się jak w kalejdoskopie, co wybrać? Dieta keto czy wegańska, czy wiele, wiele innych możliwości. Z perspektywy medycyny chińskiej najważniejsza dieta dla sportowców to ta odbudowująca Płyny ciała, wpływa ona na wytrzymałość, odżywia mięśnie, pośrednio reguluje potliwość, odporność, wpływa na absorpcję składników odżywczych. Młode osoby intensywnie ćwiczące są wstanie znieść różne zalecenia dietetyczne, nieodpowiednie suplementacje, ich organizm szybko naprawia błędy, szybko się regeneruje, ale z wiekiem te procesy zachodzą coraz wolniej i zaczynamy ponosić konsekwencje naszych wyborów. Pamiętaj! dieta zawsze powinna być indywidualnie dobrana do potrzeb osoby ćwiczącej, a nie do wyznawanej w danym momencie filozofii dietetycznej:)
Zauważyłam ostatnio trend zalecający sportowcom duże ilości kawy. Czy wg medycyny chińskiej to dobry pomysł? Hmmmm, odpowiedz zawsze brzmi – to zależy. Osoby z dużą ilością Wilgoci w ciele, która wpływa na brak energii, ospałość, niechęć do ruchu docenią na początku ten napój. Kawa mając smak gorzki działa odwadniająco, a jej gorąca natura budzi nas, daje przysłowiowego kopa. Mamy siłę pójść na siłownię, czujemy więcej energii. Jednak u osób, których przyczyną nagromadzenia Wilgoci jest tzw. Suchość żołądka kawa jest najgorszym wyborem bo pogłębia zaburzenia, więc nie polecam sugerować wszystkim sportowcom picia kawy. Osoby uprawiające sport intensywnie powinny dbać o nawilżenie ciała, a nie drenować płyny. Wypicie nawet najlepszego izotoniku nie zastąpi tego, co utraciliśmy w wyniku intensywnych ćwiczeń oraz dodatkowo picia kawy.
Pamiętajmy, że uprawiając aktywność fizyczną nie powinniśmy skupiać się tylko na doraźnych efektach, polecam raczej myślenie w kategoriach długodystansowych. Utrzymujmy ciało w sprawności, nie forsujmy go za bardzo. W świecie Zachodnim mamy tendencję do przesadzania, w wielu aspektach, w filozofii wschodu propagowana jest raczej konsekwentne podążanie do przodu małymi krokami, z troską o siebie i otoczenie. Starajmy się sobie nie zaszkodzić, w końcu sport to zdrowie.
