Portulaka Portulaca oleracea L. (Portulacaceae) – roślina pospolita na całym Świecie, w cieplejszych rejonach klimatycznych. W Polsce rośnie dziko. Gatunek uprawiany jako warzywo, sprzedawany we Francji, w krajach Beneluksu, w Hiszpanii oraz w innych krajach basenu Morza Śródziemnego, także w Indiach, Azji Wschodniej, Meksyku i od niedawna w USA. Wg medycyny chińskiej cenne zioło [Ma Chi Xian] usuwające Gorąco i toksyny.

 Właściwości lecznicze

Roślina wykorzystywana leczniczo już w starożytnym Egipcie. Autorzy klasyczni przypisywali portulace działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, moczopędne, kojące, przeciwgorączkowe, przeciwgrzybiczne. Wiele właściwości przypisywanych w przeszłości zostało potwierdzonych, potwierdzonych nowoczesnymi badaniami fitochemicznymi. W świetle ostatnich badań, wyrażenie „roślina długowieczności” przypisywane portulace w chińskiej tradycji medycznej wydaje się być właściwe.

Składniki aktywne i właściwości

Wszystkie części tej rośliny mają właściwości lecznicze: od korzeni do łodygi, od liści do nasion. Pędy portulaki to istna bomba witaminowa: oprócz witaminy A i C zawierają szereg cennych minerałów i mikroelementów (żelazo, wapń, sód, potas i magnez) – a także antyoksydanty i kwasy omega-3 w imponującej ilości 0,2 – 0,38 g na 100 g masy. 

 Dla porównania: to 2-4 razy więcej, niż w 100 g dorsza, i prawie tyle samo, co w identycznej ilości halibuta! To największa ilość kwasów-omega 3, jaką można znaleźć w warzywach liściastych.

Wysoka zawartość kwasów omega-3 spowodowała, że spożycie portulaki jest zalecane ofcjalnie obywatelom USA w celu przeciwdziałania efektom spożycia kwasów tłuszczowych pochodzących z fast foodów. Wyniki pokazały że nie jest istotne pochodzenie portulaki (roślina dzika czy uprawiana), każda portulaka ma rzadką zdolność do podnoszenia zawartości kwasów omega-3  w organizmie. 

Medycyna chińska również czerpała garściami z wartości odżywczych tej rośliny, stosując ją jako środek wspomagający trawienie, leczący biegunki i krwawienia jelitowe, a także łagodzący skutki występownia hemoroidów. Współcześnie portulaka polecana jest również chorym na cukrzycę. Jedynymi poważnymi przeciwwskazaniami przed jej spożywaniem są: okres ciąży, oraz tzw. syndrom “leniwego jelita”.

Portulaka jako pokarm

Portulaka rośnie szybko i nie wymaga skomplikowanych zabiegów, nawożenia, obfitego podlewania itp. Do spożycia nadają się wszystkie “nadziemne” części portulaki: liście można przygotowywać podobnie jak szpinak, łodygi – jak szparagi, natomiast kwiaty stanowią świetny zamiennik kaparów. Portulakę można jeść zarówno w postaci surowej – w sałatkach – jak i w charakterze dodatku do sosów i potrawek (jak robią to do dziś mieszkańcy greckich wysp). Tradycyjna grecka dieta, w tym dieta Krety, zawiera wiele dziko rosnących rośliny.  W Grecji portulakę je się na świeżo, w sałatkach, zupach i omletach lub gotuje z drobiem; w miesiącach zimowych suszona portulaka jest używana w zupach i pasztetach warzywnych oraz jako herbata na ból gardła i ból ucha. Jej mięsiste łodygi zawierają pożywny, nieco kleisty sok, który po podgrzaniu zagęści przygotowywaną potrawę.

Przeglądając różne przepisy zawierające portulakę zauważyłam, że jest to bardzo popularne warzywo w Basenie Morza Śródziemnego, w Chinach, Indiach, Meksyku. Jestem pod wrażeniem ilości przepisów i sposobów spożycia. Będę je próbować sukcesywnie, bo portulaki u mnie dostatek:)

 Portulaka w Polsce rośnie naturalnie. Skoro nie możemy dostać jej jeszcze w sklepach (może to się w krótce zmieni:), spróbujmy ją uprawiać w domu (na balkonie, w doniczce), wysiłek niewielki, efekty wspaniałe. Każdemu się uda.

Na zdjęciach poniżej:

jajecznica z portulaką

Portugalska zupa z portulaką;) brzmi i smakuje wybornie

 Źródła 

https://www.researchgate.net/publication/257433802_Ethnobotany_of_purslane_Portulaca_oleracea_L_in_Italy_and_morphobiometric_analyses_of_seeds_from_archaeological_sites_in_the_Emilia_Romagna_Region_Northern_Italy

https://green-farm.pl/portulaka-warzywna/

The Mediterranean Diets: What Is So Special about the Diet of Greece? The Scientific Evidence. Artemis P. Simopoulos. The Journal of Nutrition, Volume 131, Issue 11, November 2001