Proso zwyczajne (Panicum miliaceum L.). Najstarsza roślina uprawna, jego pozostałości odkryto w Chinach i pochodzą z okresu 8,5-7 tysięcy lat p.n.e. W Europie było dawniej powszechnie uprawiane, później straciło na znaczeniu, ostatnio znów staje się bardzo popularne. Uprawiane jest głównie na kaszę, zwaną jaglaną lub jagłami.
Proso zawiera nieco mniej składników odżywczych niż inne zboża, ale nie zawiera glutenu. Kasza jaglana jest łatwiej strawna niż inne kasze. Zawiera 10-14% białka, sole mineralne (fosfor, wapń, cynk, jod, potas, sód, magnez, brom) i dwukrotnie więcej niż żyto i pszenica witaminy B1 i B2. Z ziarna robi się również mąkę, dodaje do warzenia piwa oraz pędzenia alkoholi..
Wg tradycyjnej medycyny chińskiej proso [SHU MI] to zboże o ochładzającej do neutralnej naturze termicznej, smaku słodkim i słonym jednocześnie. Działa w Śledzionie, Żołądku i Nerkach (Jelito grube). Wg Shen Nong Ben Cao Jing proso jest lekko ciepłe i słodkie.
- Najbardziej nawilżające ze wszystkich zbóż. Odbudowuje Płyny ciała, nawilża Suchość, działa dobrze zwłaszcza na skórę.
- Wzmacnia Qi i Środkowy Ogrzewacz. Dobrze działa u osób z uczuciem zmęczenia, zwłaszcza nasilającego się po posiłkach, z potrzeba zjedzenia czegoś słodkiego.
- Usuwa toksyny i łagodzi zmiany skórne na tle Gorąca, nawilżające właściwości prosa są pomocne w leczeniu potówek u dzieci, egzem, wysypek.
- Działa alkalizujaco, odświeża oddech. Najlepsze zboże dla cierpiących na drożdżycę.
- Jako, że odbudowuje Płyny ciała to wpływa korzystnie na gospodarkę hormonalną. Stymuluje produkcję mleka po porodzie.
- Uprażone przed gotowaniem silniej działa na objawy Wilgoci w dole ciała (pomocna przy biegunkach, niestrawności, cukrzycy). Nie będzie tak skuteczne w przypadku wodnistych stolców z powodu Zimna.
- Dzięki swoim nawilżającym i odbudowującym właściwościom harmonizuje Shao Yang (jednoczesne objawy pustego Gorąca w górze ciała z Zimnem/niedoborem/Wilgocią w dole ciała) czyli zmniejsza tendencję do luźnych stolców, osłabionego trawienia, jednocześnie zmniejszając pragnienie z uczuciem gorąca, łagodzi irytację.
- Łagodzi kaszel typu Ben Tun.
Kasza jaglana ze względu na łagodny smak i wyjątkowe walory może być składnikiem wielu dań. Stanowi doskonały dodatek do obiadu czy kolacji. Stosuje się ją w okresowych monodietach. Z kaszy jaglanej można przygotowywać kleik lub gęstą zupę na śniadanie z dodatkami, na słodko lub wytrawnie. Można również przygotować kaszę jaglaną jako danie na kolacje, dodatek do zup, w celu usprawnienia trawienie i poprawy jakość snu. Polecam zdrowe desery na bazie kaszy jaglanej, przepisów w internecine jest wiele. Kaszę jaglaną można zmielić na mąkę i używać jej zamiast mąki pszennej. Bardzo zdrowym daniem wzmacniającym system Śledziony-Żołądka jest kasza jaglana z dodatkiem dyni. Popularne danie na wschodzie Europy.
Dawka lecznicza prosa wynosi 9-15g, ale nie więcej niż 30g dziennie.
**W Chinach bardziej popularne jest proso włoskie (Setaria italica ssp. maxima), zwana inaczej włośnicą ber lub krasnoludką. Jest drugim najczęściej uprawianym gatunkiem prosa, najważniejszym w Azji Wschodniej.
Świeża kasza jaglana nigdy nie powinna być gorzka! Mimo to, często spotyka się rady typu: „żeby usunąć smak gorzki kaszy należy przelać ja wrzątkiem” lub inne pomysły. Gorzka kasza = stara kasza i koniec:) Gorzki smak powstaje gdy kasza jest zjełczała, staje się to po roku – półtora jej przechowywania w zbyć wysokiej temperaturze pokojowej (około 25 °C) lub wieloletnim magazynowaniu. Dawniej przechowywano mąki i kasze w ciemnych i chłodnych pomieszczeniach, to zapewniało świeżość produktu. Dlatego powinniśmy na to zwracać uwagę, świeża kasza jaglana powinna mieć intensywnie żółty kolor i miły „słodkawo-mleczny” zapach. Wtedy najlepiej odżywia Śledzionę i jest dobra dla Żołądka.(przyp. Bożena Klio)
