Burak ćwikłowy (Beta vulgaris L.) to jedno z najpopularniejszych warzyw w naszej strefie klimatycznej. O jego powszechności zadecydował smak, łatwość uprawy, wysoka wartość odżywcza oraz możliwość długiego przechowywania.
Jest to roślina korzeniowa, pochodząca z obszaru basenu Morze Śródziemnego, uprawiana od 800 lat p.n.e. w celach spożywczych i leczniczych. W Polsce uprawiany od XIV w. Korzenie buraków ćwikłowych zawierają 1,8% białka, 4 – 9% cukrów, są cennym źródłem błonnika i soli mineralnych. Warzywo bogate w krzem. Wartość kaloryczna 43 kcal/100g.
Młode liście buraka, znane jako botwinka są również jadalne, zawierają więcej białka niż korzenie. Liście buraka są bogate w szczawiany, spożywane w nadmiarze mogą zaburzać metabolizm wapnia*
Wg medycyny chińskiej buraki mają naturę termiczną neutralną do ochładzającej, smak słodki, lekko gorzki, działają w Żołądku, Pęcherzu moczowym, Jelicie cienkim, Jelicie grubym.
Działanie:
- Równoważą Qi Śledziony i Żołądka.
- Wzmacniają Serce, uspokaja Ducha, dzięki swoim właściwościom ochładzająco-nawilżającym są wskazane dla osób nerwowych.
- Poprawiają krążenie, posiada właściwości rozrzedzania i rozpuszczania zastojów Krwi, zwłaszcza z powodu nadmiarowego Gorąca.
- Oczyszczają Krew i nawilżają organizm, zapobiegają krwawieniu z powodu Gorąca Krwi, np. krwawienia z nosa. W takiej sytuacji dobrze działa wypijanie soku z surowych buraków, rano na czczo.
- Poprawiają menstruację, w połączeniu z marchewką służą do regulowania gospodarki hormonalnej podczas menopauzy, przy zaniku miesiączki, anemii.
- Leczą zastój Qi Wątroby i dolegliwości związane z Wątrobą (osoby zestresowane, napięte emocjonalnie).
- Leczą zaparcia, przede wszystkim te, które są spowodowane wyczerpaniem Płynów.
*Zakwas buraczany działa rozgrzewająco, nie jest wskazany dla osób z objawami Gorąca, dobrze działa w przypadku osób z objawami Zimna (dlatego zwyczajowo stosujemy go w diecie w okresie jesienno-zimowym, kiedy są najlepsze buraki i najzimniej na dworze).
**Często w tradycji kulinarnej różnych narodów potrawy z buraka i szczawiu, który również zawiera dużo szczawianów były przygotowywane ze produktami mlecznymi bogatymi w wapń (śmietana, jogurt), u nas np. chłodnik na botwince, zupa szczawiowa ze śmietaną. W Grecji liście buraków/korzenie buraków łączy się często z jogurtem greckim (sałatka z buraków w stylu greckim). Takie przygotowanie potraw zawierających buraki lub szczaw redukuje szkodliwe działanie szczawianów.
