Żyto zwyczajne (Secale cereale L.) – pochodzi z Bliskiego Wschodu, ale uprawiany jest głównie w północno-wschodniej, wschodniej i środkowej Europie. Wykazuje dużą odpornością na mróz i ma małe wymagania glebowe oraz cieplne. Zasięg upraw związany jest z tradycją spożywania żytniego chleba i raczej dotyczy krajów Europy północno-wschodniej, wschodniej i środkowej. Polska zajmuje drugie miejsce w jego światowej produkcji tego zboża.
Żyto ma bardzo wyrazisty smak. Ziarna żyta najpowszechniej stosowane są w piekarnictwie, dlatego też często określane są mianem „chlebowego zboża”. W składzie żyta na szczególną uwagę zasługuje zawartość witaminy A, E, PP oraz składników mineralnych – żelaza, wapnia i potasu. Zawiera gluten, więc jest niewskazany dla osób z celiakią.
Potrawy oparte na mące żytniej pozwalają na łagodzenie jesiennej chandry, wspomagają organizm, któremu brakuje energii i wpływają pozytywnie na ogólne samopoczucie. Pełnoziarniste żytnie pieczywo, na naturalnym zakwasie, wspomaga leczenie miażdżycy.
- usuwa Wilgoć, ma działanie moczopędne,
- przełamuje zastój w Wątrobie (bulion lub congee z żytem można stosować w trakcie migrenowych bóli głowy),
- zwiększa siłę i odporność, korzystnie wpływa na mięśnie,
- oczyszcza naczynia krwionośne,
- wzmacnia włosy, paznokcie oraz kości. Żyto zawiera pewne ilości fluoru, który dobrze wpływa na stan zębów (spotkałam się z teorią na temat bardzo dobrego stanu uzębienia Skandynawów, co było łączone ze spożyciem tradycyjnego żytniego suchego pieczywa typu Wasa).