Nieprawidłowe reakcje podczas treningu są to poważne, negatywne reakcje fizyczne i mentalne występujące podczas praktyki Qigong. Te anomalie reprezentują funkcjonalne, psychologiczne, emocjonalne lub behawioralne zaburzenia, które wpływają na normalne funkcjonowanie praktykującego w życiu codziennym i pracy i nie można ich szybko usunąć.
Takie nieprawidłowe reakcje nazywane są w Qigongu taoistycznym „roznoszącym się ogniem”, co oznacza, że Qi jest zakłócona z powodu źle regulowanego Ognia (umysł i intensywność oddychania). Natomiast w buddyjskim Qigongu są one określane terminem „wejścia demonów” – stan halucynacji po wejściu w stan uspokojenia umysłu. Z punktu widzenia współczesnej nauki taoistyczna nazwa odnosi się do fizycznych zaburzeń, a buddyjska do psychicznych i mentalnych zaburzeń. Z punktu widzenia Qigong używa się obu nazw jednocześnie, ponieważ fizyczne i psychiczne zaburzenia rozwijają się często razem i nawzajem na siebie oddziałują.
Są 2 typy anomalii w treningu qigong, klasyfikowane według różnych przyczyn:
- Pierwszy typ spowodowany jest niewłaściwą praktyką trzech regulacji. Mówiąc wprost, występuje on u osób, które nie są prowadzone przez wykwalifikowanego instruktora Qigong[1], wykonujących nieprawidłowo ćwiczenia, z nieprawidłową intensywnością oraz długością wykonywania podczas procesu regulacji ciała, oddychania i umysłu.
- Drugi typ występuje u osób mających skłonność do psychicznych i mentalnych zaburzeń. Mają oni często już za sobą medyczną historię leczenia tych zaburzeń lub posiadają mocno zaburzoną mentalną konstytucję.
Mówiąc ogólnie, typ pierwszy jest efektem realnych nieprawidłowości w treningu Qigong spowodowanych niewłaściwą praktyką, natomiast w typie drugim praktyka Qigong może być tylko czynnikiem zapalnym, ale nie jest realną przyczyną pojawienia się tych zaburzeń. Patrząc od strony medycznej, typ drugi występuje częściej niż pierwszy. Poza osobami posiadającymi już historię swego psychiatrycznego leczenia kolejnymi, którzy mają podobne skłonności, są często osoby o typie silnie introwertycznym, tzw. odludki, zbyt wrażliwi lub z problemami w logicznym myśleniu.
Bardzo ważne jest rozróżnienie i zdiagnozowanie tych dwóch typów zaburzeń, ponieważ różne są też dla nich rokowania. Dla typu pierwszego są to generalnie pozytywne rokowania, które mogą być w pełni wyleczone. Natomiast dla drugiego typu rokowania są niepomyślne i mogą się one zakończyć schizofrenią bądź innymi chorobami psychiatrycznymi.
Objawy nieprawidłowych reakcji:
1. Fizyczne
– głowa: mętlik w głowie, ból głowy, odczucie uderzającej Qi do głowy, uczucie jakbyśmy mieli ściśniętą obręcz dookoła głowy itp.
– klatka piersiowa i plecy: palpitacje, krótki oddech, nierówny oddech, trudności w oddychaniu, odczucie zimna bądź gorąca w klatce piersiowej lub w plecach itp.
– dolna część pleców, brzuch i krocze: ból brzucha, utrata apetytu, zaparcia, biegunka, mocny ból w dolnej części pleców, częsta mimowolna ejakulacja, uczucie przeciekania qi przez krocze bądź odbyt itp.
– kończyny: słabość lub wiotkość, zdrętwienie, trzęsienie ramion bądź nóg itp.
– całe ciało: obfite zimne poty, nieznośne odczucie bólu, niekontrolowane uderzenia qi w górę i dół ciała, intensywne i dziwne nieustanne ruchy ciała i kończyn spowodowane zaburzeniami
2. Mentalne i emocjonalne
– neurastenia (rozstrój nerwowy) spowodowana w tym przypadku niekontrolowanymi uderzeniami qi w całym ciele połączone z bezsennością, wielością snów, złym humorem, słabą pamięcią, osłabieniem koncentracji itp.
– zaburzenia emocjonalne odznaczające się złym humorem, depresją, manią, nerwowością, złością, smutkiem, drażliwością, płaczem lub śmianiem się, krzyczeniem.
– zaburzenia samoświadomości: pacjent twierdzi, że jest opętany przez instruktora qigongu, bogów i duchy. Głos pacjenta jest dziwny, a jego zachowanie, ekspresja i sposób mówienia przypomina takie opętanie.
– halucynacje i paranoja są to najczęstsze objawy anomalii w qigongu, manifestujące się jako najbardziej radykalne i niesamowite fantazje. W większości przypadków pseudo halucynacje odnoszą się do ćwiczeń qigong, religii lub przesądów i nie są za bardzo wyraźne. Paranoja dotyczy czucia się zamordowanym, kimś wspaniałym albo winnym czegoś. Najbardziej wyróżniają się jednak paranoje wynikające z zewnętrznych wpływów, np. wierzenie, że jest się kontrolowanym przez instruktora qigongu albo specjalne przyrządy. Większość pacjentów nie przyznaje się, że są chorzy psychicznie. Odmawiają leczenia, ale zarazem pokładają nadzieje w swoim instruktorze qigong. Większość tych pacjentów wcześniej odznaczała się introwertyzmem, byli nietowarzyscy, ekscentryczni i nadwrażliwi oraz często też pozbawieni umiejętności logicznego myślenia. Jeśli rozwiną się objawy paranoi bądź halucynacji, należy ich skonsultować z odpowiednim lekarzem specjalistą.
Nie będziemy tu omawiać metod leczniczych w/w nieprawidłowych reakcji, gdyż jeśli dana osoba jest prowadzona przez kompetentnego nauczyciela Qigong, to wie on jak ma postępować z danym przypadkiem.
Ważne, aby zrozumieć, że powyższe przypadłości nie są efektem prawidłowego treningu Qigong, który może działać tylko i wyłącznie korzystnie na nasze zdrowie zarówno fizyczne jak i psychiczne.
[1]Właśnie dlatego nie powinno się uczyć Qigongu z książek, wideo czy youtuba.