WPŁYW RELAKSU W QIGONGU NA ZDROWIE CZŁOWIEKA

Stres Stres jako krótkotrwała reakcja organizmu jest często czymś pozytywnym, co pobudza organizm do konkretnego działania, reakcji. W krótkim okresie czasu organizm skupia wszystkie swoje siły, aby zadziałać np. ucieczką przed czymś zagrażającym naszemu zdrowiu bądź życiu. Tego typu stres towarzyszy naszemu gatunkowi od wieków i do niego nasze ciała i umysły są przyzwyczajone. Jednak w XX wieku zaczęła nas dosięgać plaga długotrwałego stresu. Wg OBOP w takim rodzaju stresu żyje już ok. 85% polskiego społeczeństwa. Nie będę tu omawiał przyczyn takiego stresu oraz jak on wpływa na nasz organizm, bo to tematy na kolejne artykuły. Skupię się tu na opisie działania relaksacji na nasze zdrowie. Relaksacja Czym jest relaksacja? „Relaksacja to wszelkie metody i sposoby uzyskiwania stanu fizycznego i psychicznego odprężenia, czyli tzw. stanu relaksu. Treningi i ćwiczenia relaksacyjne służą wypracowaniu nawyków wprowadzania się w ten stan. W potocznym rozumieniu relaks jest określany jako rozluźnienie, odprężenie.”[1] Relaks – efekty:

1. Wpływ relaksacji na mózg – badania mózgu w relaksie wykazują obecność fal alfa, co oznacza głębokie odprężenie umysłu, a to z kolei owocuje dobrym samopoczuciem.
2. Wpływ na układ odpornościowy – można to wytłumaczyć z 2 punktów widzenia: z punktu widzenia medycyny zachodniej, w stanie relaksacji ciało odpoczywa i może wtedy zrewitalizować układ odpornościowy (w czasie długotrwałego stresu wszystkie pokłady sił są mocno eksploatowane aż wyczerpują się zapasy składników odżywczych, w skutek czego m.in. słabnie układ odpornościowy). Z punktu widzenia TMC, w relaksie energia Qi, a szczególnie WeiQi, płynie w organizmie bez przeszkód, a wtedy otula swoją ochronną barierą zarówno skórę jak i mięśnie.
3. Wpływ na układ nerwowy – przywraca mu równowagę, a zarazem go wzmacnia sprawiając, że wydolność i aktywność tego układu wzrasta.
4. Wpływ na układ krwionośny – praca serca uspokaja się, spada ciśnienie krwi.

5. Wpływ na poziomie genów – „Kiedy jesteśmy naprawdę zrelaksowani, geny w naszym ciele przełączają się w inny tryb- przeciwdziałają skutkom stresu chemicznego, który szkodzi i powoduje uczucie niepokoju bądź rozdrażnienia. Nowe badania pokazują, że długotrwałe stosowanie technik relaksacyjnych może znacznie wzmocnić działanie tych genów.”[2]
6. Naukowcy wykazali 4 rodzaje zmian w sposobie ekspresji genów. Zmiany te występowały tylko, gdy uczestnicy eksperymentu stosowali techniki relaksacyjne.

• Zmiany w genach związane z mitochondriami – dochodzi do ich większej stabilizacji i zwiększonej kontroli (mitochondria stają się bardziej odporne). Stąd m.in. osoby relaksujące się lepiej sypiają i mają więcej energii na co dzień.
• Zmiany w genach związane z telomerami – im krótszy telomer, tym bardziej widać procesy starzenia w organizmie. Relaks powoduje stabilizację telomerów i czyni je mniej podatnymi na skracanie.
• Zmiany w genach odpowiedzialnych za stan zapalny – nadekspresja tych genów często występuje u osób z nowotworami, nadciśnieniem tętniczym i chorobami serca. Regularny relaks może zmniejszać nadekspresję tych genów i potencjalnie przeciwdziałać procesom przez nie wywoływanym.
• Zmiany w genach odpowiedzialnych za produkcję insuliny – w relaksie zwiększa się poziom wytwarzanie tego hormonu.

Wpływ relaksacji na umysł:

1. Umysł staje się bardziej kreatywny, bystry.
2. Potrafimy łatwiej i dłużej koncentrować się na jednej czynności.
3. Działa odstresowująco, uspokaja nasze emocje.
4. Pomaga przy bezsenności.
5. Ponadto działa spowalniająco na przemianę materii, obniża się poziom kortyzolu, czyli hormonu towarzyszącego reakcji stresowej.

Relaksacja a Qigong Kiedy w 2013 roku zapytałem mistrza Shi De Honga z klasztoru Shaolin, co jest według niego najważniejsze w qigongu odpowiedział: „najważniejszy jest relaks”. Zauważył też, że Polacy mają problem ze zrelaksowaniem się. Na czym więc polega relaks w qigongu? Myślę, że najlepiej istotę problemu oddają 2 poniższe cytaty: „Kiedy praktykujesz qigong, musisz relaksować zarówno ciało jak i umysł. Jednak relaksacja nie oznacza stagnacji i nieuważności. Bardziej chodzi o balans pomiędzy napięciem a miękkością,  nad którymi panuje świadomy umysł”[3] „Relaksacja wymagana w treningu qigong jest aktywną relaksacją umysłu i ciała a nie zwiotczeniem czy bezruchem.”[4] Mentalna relaksacja jest powiązana z osiągnięciem spokoju umysłu. Co ona nam daje według chińskich mistrzów? „Osiągając mentalną kontrolę możemy pośrednio trenować swój umysł, poprzez regulację naszego ciała i oddychania z naszym umysłem. To pozwoli umysłowi pozbyć się przeszkadzających myśli, a z kolei dzięki temu osiągniemy lepszą kontrolę umysłu.”[5] Widać, że ta mentalna kontrola jest rodzajem zdolności umysłu, a jak ona jest powiązana z energią życiową qi? „Zdolności umysłu mają się tak do energii życiowej jak matka do dziecka. A zatem skoncentrowany umysł może umocnić życiową energię, podczas gdy roztrzepany umysł rozproszy ją.”[6] Według TMC, stres nie tylko ściska mięśnie, naczynia krwionośne, ale też meridiany, powodując z czasem choroby (energia qi nie może swobodnie w nich płynąć). Sztuka relaksacji jest konieczna w naszym obecnym życiu na Zachodzie. Relaks jest  pierwszym etapem qigongu. W relaksie spowalniają się procesy starzenia, ponieważ m.in. spada zapotrzebowanie na ilość tlenu w organizmie, a pobierany tlen jest efektywniej wykorzystywany przez ciało. [1]http://relaksacja.pl/Relaksacyjne/co_to_jest_relaksacja.html [2]http://biotechnologia.pl/biotechnologia/doniesienia-naukowe/relaks-a-aktywnosc-genow,12444 [3]„Qigong for Treating Common Ailments” s. 8 [4]„Qigong Empowerment” s. 31 [5]„Qigong Empowerment” s.32 [6]„Qigong for Treating Common Ailments” s. 16