Ziołolecznictwo przeżywa swój renesans. Mimo, że współcześnie stosujemy zioła, których aktywność farmakologiczna została zweryfikowana przez naukę, to efekty stosowania preparatów ziołowych nie zawsze są takie jakich oczekujemy. W serii postów chciałabym przedstawić spojrzenie na popularne zioła z punktu widzenia medycyny zachodniej i tradycyjnej medycyny chińskiej i wyjaśnić na czym polegają różnice.
Żeń-szeń właściwy (Panax ginseng C.A. Meyer), najbardziej znane zioło na świecie, choć jest wysoce ceniony i popularny, przeciętny konsument faktycznie wie niewiele, w jakim celu i jak powinien być stosowany, by uzyskać maksymalne korzyści zdrowotne.
Korzeń żeń-szenia właściwego w lecznictwie ludowym był używany już od 5000 lat. Ponieważ wyglądem przypomina człowieka w Medycynie Chińskiej zyskał nazwę Ren Shen, korzeń-człowiek. Kiedyś występował dziko, obecnie pozyskiwany jest z plantacji wieloletnich. Po raz pierwszy żeń-szeń został sprowadzony do Europy w 1000r. przez mauretańskiego żeglarza Ibn Kordobę, ale nie zyskał uznania, sprowadził go ponownie Marco Polo w 1274r. Pierwszy w Europie opis rośliny i jej działania znajdujemy w dziele polskiego misjonarza o. Michała Boyma z 1652 roku.
Żeń-szeń stosowany w dawkach terapeutycznych jest ziołem bezpiecznym i bardzo skutecznym pod warunkiem, że został prawidłowo dobrany do aktualnego stanu pacjenta. Nie zalecam przyjmowania na własną rękę suplementów zawierających żeń-szeń bez przeprowadzenia szczegółowego wywiadu, ponieważ nie zawsze wiemy jaki typ konstytucji reprezentujemy i jaki rodzaj żeń-szenia jest dla nas odpowiedni. Myślę, że to jest główną przyczyną występowania niekorzystnych reakcji na preparaty zawierające w swoim składzie żeń-szeń właściwy.
Trzeba być ostrożnym stosując preparaty z żeń-szeniem jednocześnie używając innych leków. W połączeniu z aspiryną zwiększa się ryzyko wystąpienia krwawień, w przypadku stosowania insuliny preparaty z żeń-szenia mogą nasilić hipoglikemie, w przypadku zażywania furosemidu może dojść do wzrostu ciśnienia krwi, w połączeniu z morfiną zmniejsza się jej działanie przeciwbólowe.
Nie należy stosować preparatów z żeń-szenia z kawą i innymi stymulantami, ponieważ mogą doprowadzić do nadmiernego pobudzenia, nerwowości i drażliwości. Długotrwałe przyjmowanie preparatów z żeń-szenia może doprowadzić do wystąpienia tzw. Syndromu Żeńszeniowego, objawiającego się znacznym podwyższeniem się ciśnienia tętniczego, sennością, biegunką i wysypka skórną. Nie skuteczne jest używanie preparatów zwierających w składzie różne gatunki żeń-szenia, ze względu na ich przeciwstawną termikę.
Substancje czynne zawarte w tej roślinie, takie jak m.in. ginsenozydy, poliacetyleny, fitosterole, saponiny, olejki eteryczne, peptydoglikany charakteryzują się szerokim wachlarzem terapeutycznym. Preparaty zawierające wyciąg z korzenia żeń-szenia działają przeciwkaszlowo, protekcyjnie, regenerują komórki wątroby. Ale czy każdy żeń-szeń jest dobry dla każdego? O tym w następnym poście.
Zamieszczony opis absolutnie nie nadaje się do stawiania samodzielnych diagnoz, udzielania terapeutyczny zaleceń, przyjmowania ziół bez odpowiedniego wykształcenia w zakresie ziołolecznictwa Medycyny Chińskiej. W przypadku zachorowania nie może on zastąpić diagnozy lekarza ani leczenia.