Urzet barwierski (Isatidis folium, Isatidis radix) jest to jedna z najstarszych znanych ludziom roślin antybiotycznych i przeciwwirusowych. Urzet został sprowadzony do Europy już starożytności, ze względu na dużą zawartość niebieskiego barwnika indygo, który pozyskuje się ze sfermentowanych liści. Isatis to roślina o małych, żółtych, miododajnych kwiatach, wykorzystywana również jako roślina ozdobna. Liście, korzenie oraz preparowane z niej indygo są powszechnie stosowane w Medycynie Chińskiej.

Ziele urzetu barwieńskiego w Medycynie Chińskiej

W Medycynie Chińskiej wykorzystuje się różne części urzetu barwieńskiego i mają one nieco odmienne działanie oraz inne nazwy. Tak precyzyjne rozumienie działania poszczególnych części zioła daje szansę na skuteczne leczenie poważnych chorób wirusowych czy bakteryjnych, dotykających różnych części ciała. Zioło to jest łączone z innymi roślinami z tej samej lub innej kategorii, by wspomóc i ukierunkować działanie lecznicze.

Farmakopea chińska opisuje z 3 rodzaje środków leczniczych pochodzących z urzetu barwieńskiego. Da Qing ye (Isatidis folium)  – liść urzetu barwieńskiego, Ban Lan Gen (Isatidis radix)- korzeń urzetu barwieńskiego, Qing Dai (Indygo naturalis) pozyskiwany z odpowiednio przygotowanych liści i łodygi urzetu barwieńskiego, Polygonum tinctorium (rodzaj chińskiej gryki) oraz Baphicacanthus cusia.

Da Qing Ye należy do ziół usuwających gorąco i toksyny z ciała, co oznacza, że ma silne działanie antybiotyczne oraz przeciwwirusowe. Działa w sytuacjach, kiedy patogen wniknął już głęboko do ciała. Jest to zioło gorzkie oraz słone w smaku. Ze względu na to, że wnika na poziom Serca i Żołądka jest w wykorzystywany w leczeniu chorób epidemiologicznych z wysoką gorączką, której towarzyszyć mogą nawet zmiany świadomości, silne rozdrażnienie oraz wysypki skórne, owrzodzenia, rumienie. Stosowany jest także przy aftach oraz wrzodziejących zmianach jamy ustnej.  

Korzeń urzetu barwieńskiego- Ban Lan Gen – jest środkiem również działającym silnie antybiotycznie. Również oczyszcza gorąco oraz toksyczność, ochładza krew. Jest mniej zimne od liści urzetu barwieńskiego. Wnika na poziom energetyczny Wątroby oraz Żołądka (według niektórych źródeł do meridianów Żołądka, Serca, Wątroby). Stosowany jest w leczeniu ostrego zapalenia migdałków, świnki, bolesnej niedrożności gardła, obrzęku, ospy wietrznej, odry, zapalenia wątroby, grypy, epidemicznym mózgowo-rdzeniowym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych.

Ban Lan Gen i Da Qing Ye często są używane razem w leczeniu wyżej wymienionych chorób, gdyż wzmacniają swoje działanie. Obie części rośliny mają silne działanie przeciwgorączkowe i są skuteczne, gdy doprowadza ona do delirium. Poza tym, liść urzetu barwieńskiego działa bardziej specyficznie na skórę, a korzeń usuwa toksyny w przebiegu chorób gardła oraz łagodzi obrzęki np. przy śwince. W chińskich recepturach antybiotycznych często łączone są one ziołami, które rozpraszają patogen (wirusy, bakterie i inne wpływy klimatyczne) takimi jak: mięta, kwiat wiciokrzewu japońskiego lub owoc forsycji. Korzeń urzetu w recepturach leczących poważne bakteryjne, czy wirusowe schorzenia gardła łączony jest m.in. z nasionami łopianu, korzeniem trędownika i korzeniem rozwaru wielkokwiatowego.

Wywary z liści urzetu barwieńskiego mogą być stosowane miejscowo do przemywania wykwitów skórnych z ropą, a z Ban Lan Gen do płukania jamy ustnej i ropnych migdałków.

Qing Dai – czyli znane naszym babciom indygo – wnika do meridianu Wątroby. Jest zimny, ma gorzki i słony smak. Preparat ten, podobnie jak poprzednicy, może być wykorzystywany do leczenia chorób skórnych z wysiękiem ropy (wewnętrzne i zewnętrznie), ale dzięki temu, że oddziałuje na Wątrobę – usuwa zapalenie, rozdrażnienie, wysoką gorączkę, konwulsje oraz pewien rodzaj kaszlu spowodowany silnymi emocjami.

Wszystkie wymienione zioła są stosowane często razem, by objąć działaniem całe ciało człowieka i wiele aspektów towarzyszących poważnym chorobom epidemiologicznym.  Należy zwrócić jednak uwagę, że tak silnie działających ziół nie powinno się stosować na początku infekcji, gdyż może to spowodować przejście patogenu w głębsze partie ciała oraz powstanie schorzeń przewlekłych, które często nie są kojarzone ze źle leczonymi zakażeniami jak np. zapalenie stawów. W początkowych stadiach chorób stosować powinno się zioła działające na warstwę powierzchowną ciała,  rozpraszające patogen, otwierające pory skóry i wywołujące poty.

Urzet barwieński – ziołolecznictwo i medycyna zachodnia

Liczne badania naukowe potwierdzają szerokie spektrum działania urzetu barwieńskiego w chorobach wirusowych. Hamuje ono replikację wirusów, drobnoustrojów oraz bakterii. Działa na imponującą liczbę zakażeń m.in. grzybami, pierwotniakami, pasożytami i chalmydią. Działa na Staphylococcus aureeus, Pseudomonas aeruginosa, E. coli, Propionibacterium acnes, Streptococcus pneumoniae, Vibrio cholerae, Bacillus anthracis, Bacillus dysenteriae.

Wstępne badania pokazują, że zawarta w urzecie barwieńskim indirubina blokuje podział komórek rakowych. Potwierdziło to badanie na chorych cierpiących na białaczkę szpikową i przewlekłą białaczkę granulocytową, którzy wykazywali remisję lub częściową remisję przy małej toksyczności podawanej substancji.

Ponadto w kontrolowanym szczurzym modelu przewlekłego zakażenia płuc naśladującym mukowiscydozę, kwiat urzetu wraz z innymi ziołami był w stanie zmniejszyć częstość występowania ropnia płuc i poprawić funkcje układu oddechowego.

Pamiętaj, że nigdy nie powinieneś ordynować ziół sam. W Medycynie Chińskiej substancje lecznicze prawie nigdy nie jest stosowane pojedynczo, ale jako część formuły zawierającej kilka składników, które działają razem, modyfikując swoje właściwości. W artykule użyto terminów zaczerpniętych z Medycyny Chińskiej, które nie oznaczają tego samego, co terminy medyczne.